Czyszczenie katalizatora czy wymiana?

Katalizator, znany również jako reaktor lub konwerter katalityczny, to ważny element układu wydechowego w każdym samochodzie. Wraz z filtrami FAP, DPF i GPF odpowiada za oczyszczanie spalin z toksycznych substancji, które zagrażają środowisku. Niewłaściwa eksploatacja pojazdu może jednak prowadzić do zapchania lub uszkodzenia części, co w konsekwencji wymusza wymianę, regenerację lub czyszczenie katalizatora. Kiedy należy przeprowadzić powyższe naprawy? Która z nich jest najkorzystniejsza i bardziej opłacalna dla właściciela samochodu?

Budowa katalizatora i jego możliwe usterki

Konwerter wyróżnia się charakterystycznym wyglądem puszki z umieszczonym wewnątrz ceramicznym lub stalowym kanalikowym wkładem. Jego powierzchnię pokrywają różnorodne metale szlachetne, takie jak iryd, platyna, pallad czy rod. Wchodzą one w reakcje z toksycznymi związkami zawartymi w spalinach, dzięki czemu obniżają emisję tlenków azotu, HC i CO do atmosfery. Tworząc katalizatory, hurtownia korzysta z materiałów o najwyższej jakości. Dzięki temu reaktor wytrzymuje ekstremalne temperatury rzędu 700 stopni Celsjusza i przebieg o długości aż 200 tysięcy kilometrów.

Prawidłowo eksploatowany konwerter katalityczny zachowuje doskonałą sprawność przez długi czas i nie wymaga częstych oględzin serwisowych. Pozytywnie wpływa także na działanie silnika i jego podzespołów. Warunkiem właściwej pracy reaktora jest systematyczna jazda długodystansowa na podwyższonym biegu przez minimum 15 minut. Pozwala to na rozgrzanie silnika i całkowite wypalenie sadzy znajdującej się w spalinach, dzięki czemu nie zgromadzi się ona wewnątrz katalizatora. Aby reaktor zachował swoje właściwości, należy również stosować mieszankę paliw zgodną z rodzajem posiadanego silnika. W przeciwnym wypadku może dojść do wykruszenia lub całkowitego stopienia wkładu konwertera.

Uszkodzony katalizator samochodowy daje o sobie najczęściej znać poprzez kłopoty z uruchomieniem pojazdu i zapaloną żółtą kontrolkę check engine na desce rozdzielczej. Obserwuje się też nierównomierną pracę silnika, wyraźny spadek jego mocy oraz jednoczesny wzrost spalania paliwa. Przy poważniejszych zniszczeniach katalizatora mogą również wystąpić usterki w obrębie tłoków i zaworów napędowych.

Naprawa reaktora: który jej typ jest najlepszy?

Czyszczenie katalizatora

Najprostszym i całkowicie darmowym sposobem czyszczenia katalizatora jest 15-minutowa szybka jazda po autostradzie na podwyższonym biegu. Doskonale usuwa ona niewielkie zanieczyszczenia, natychmiast przywracając dawną sprawność części. W przypadku, gdy powyższe rozwiązanie nie przynosi żadnych efektów i reaktor wciąż pozostaje zapchany, konieczna jest wizyta w serwisie.

Profesjonalne czyszczenie katalizatora polega na wymontowaniu części z samochodu i wypaleniu jej w specjalnym piecu. Następnie serwisanci maszynowo wypłukują z kanalików konwertera resztki zanieczyszczeń. Inną często stosowaną metodą usuwania sadzy jest również mycie wodą znajdującą się pod wysokim ciśnieniem. Popularnością cieszy się też czyszczenie katalizatora ultradźwiękowe lub przy pomocy środków chemicznych.

Mycie reaktora katalitycznego to bez wątpienia najtańszy typ naprawy. Cena serwisu wynosi zazwyczaj około kilkuset złotych i zależy przede wszystkim od stopnia zabrudzenia i wielkości części. Do wad tego rozwiązania należy jednak kilkugodzinny czas trwania czyszczenia oraz jego niska skuteczność. Mycie katalizatora środkami chemicznymi nierzadko prowadzi do utwardzenia zanieczyszczeń wewnątrz kanalików, co znacząco utrudnia ich późniejsze usunięcie. Podczas czyszczenia mechanicznego może zaś dojść do przypadkowego wypłukania metali szlachetnych z wkładu i tym samym całkowitej utraty jego właściwości.

Regeneracja katalizatora

Regeneracja to naprawa wymagana przy stopieniu lub wykruszeniu się wkładu konwertera. Serwisanci przeprowadzają diagnostykę komputerową, podczas której zwracają szczególną uwagę na błędy sond lambda i powiadomienia o obniżeniu wydajności katalizatora. Oceniają także skalę uszkodzenia części i sprawdzają, czy za usterki odpowiada niewłaściwa eksploatacja, czy zła kondycja techniczna całego pojazdu. Następnie wymontowują i rozcinają reaktor w celu wymiany wkładu na nowy.

Zregenerowany katalizator odzyskuje sprawność zbliżoną do stanu nowości. Nie wszystkie typy konwerterów można jednak w ten sposób naprawić. Skuteczność serwisu zależy od rodzaju części i obecności innych usterek w samochodzie. Rozcinanie i ponowne spawanie reaktora może także skutkować jego przypadkowym rozszczelnieniem. Prowadzi to do nieustannych komunikatów ze strony kontrolki check engine na desce rozdzielczej. Do wad regeneracji należy też jej wysoka cena, wynikająca z rzadkiego występowania metali szlachetnych w przyrodzie. Z tego powodu wymiana rdzenia na nowy może kosztować od kilkuset do nawet kilku tysięcy złotych.

Nielegalne ingerencje w układ wydechowy pojazdu

Gdy wyżej wymienione naprawy okazują się niemożliwe lub nie dają oczekiwanych rezultatów, wielu posiadaczy auta idzie na skróty w celu zaoszczędzenia czasu i pieniędzy. Do częstych praktyk należy między innymi przewiercenie reaktora, całkowite wycięcie go z pojazdu lub wymiana części na używany model. Warto jednak pamiętać, że auto bez wbudowanego katalizatora nie przejdzie wymaganych kontroli technicznych, a jego silnik nie będzie prawidłowo funkcjonować. Jeśli zaś chodzi o zużyte katalizatory: sprzedaż tego typu części jest prawnie zabroniona. Eksploatowane wcześniej reaktory podlegają bowiem obowiązkowej utylizacji. Ponadto za brak sprawnego konwertera można również otrzymać mandat w wysokości od 50 do 200 złotych oraz tymczasowo stracić dowód rejestracyjny pojazdu. Z powyższych powodów nie warto oszczędzać na naprawach i zamiast tego jak najszybciej wymienić reaktor na nowy.

Wymiana katalizatora — Nowy katalizator cena i zalety

Wymiana katalizatora to zdecydowanie najpewniejszy typ serwisu. Przeprowadza się ją, gdy czyszczenie katalizatora i jego regeneracja kończą się niepowodzeniem. Instalacja nowego reaktora konieczna jest również w przypadku nielegalnej ingerencji w układ wydechowy z winy warsztatu lub poprzedniego właściciela samochodu.

Dobry konwerter ze sprawdzonej hurtowni kosztuje zazwyczaj około kilka tysięcy złotych. Jest to jednak zakup, na który bez wątpienia warto się zdecydować. Wymiana części przywraca bowiem dawną sprawność silnika i zapewnia komfortową jazdę bez szkody dla środowiska. Nowy reaktor to także gwarancja braku rozszczelnień i innych przypadkowych usterek, występujących podczas czyszczenia lub regeneracji.

Katalizatory Łódź: podsumowanie

Każda naprawa samochodu wymaga precyzji i indywidualnego podejścia. Nie inaczej jest w przypadku konwerterów. Podczas wizyty w warsztacie warto tym samym skonsultować wszelkie decyzje z serwisantami, a także porównać wady i zalety dostępnych rozwiązań. Umożliwi to prawidłowe dopasowanie typu naprawy do oczekiwań i aktualnego stanu pojazdu.