Zapchany DPF powoduje większe spalanie – prawda czy mit?

Większość kierowców wie o tym, że koszty paliwa są jednymi z największych opłat eksploatacyjnych. Z uwagi na to, użytkowników samochodów z DPF powinny zainteresować wszelkie możliwe sposoby, które pozwalają na ograniczenie spalania. Zapchany DPF należy regularnie czyścić. Filtr cząstek stałych jest skrótem nazwy pochodzącej języka angielskiego tj. diesel particulate filter. Montuje się go w układach wydechowych aut z silnikiem wysokoprężnym Diesla, a rzadziej w silnikach benzynowych. Filtr ten ma za zadanie oczyszczać spaliny i ograniczać emisję szkodliwych substancji do środowiska. DPF posiada bardzo rozwiniętą powierzchnię właściwą, czyli przestrzenną strukturę. Tworzą ją porowate ścianki wykonane z metalu, ceramiki lub papieru, przy czym DPF papierowego nie daje się regenerować. To na nich osiadają cząstki stałe, odpowiedzialne za zanieczyszczenia. Całość jest umieszczona i zamknięta w metalowej obudowie podłączonej do układu wydechowego. Szacuje się, że skuteczność filtra wynosi od 85% do 100%. Niezapchany DPF redukuje praktycznie do zera zanieczyszczenia wysyłane do środowiska.

Jak działa niezapchany filtr DPF?

Najprościej ujmując sprawny filtr cząstek stałych, usuwa zanieczyszczenia związane z jazdą samochodem. Jego działanie polega na oczyszczaniu gazów spalinowych z cząstek stałych. Należą do nich aerozole atmosferyczne zawierające siarczany, azotany i inne szkodliwe związki chemiczne. Ponadto eliminuje spalony węgiel, który jest zbiorem bardzo trujących węglowodorów aromatycznych i tlenków metali.

Dzięki pracy filtra DPF silnik nie emituje czarnego dymu i zapachu. Już na samym początku można stwierdzić, iż mitem jest twierdzenie, że DPF zwiększa spalanie samochodu. Dodatkowo w niektórych sytuacjach zauważono nawet, że obniża zapotrzebowanie silnika na paliwo.

Zapchany PDF — pierwsze objawy

Większość kierowców ma problem z określeniem sytuacji, gdy DPF w jego samochodzie jest zapchany. Wynika to z faktu, że początek objawów nie jest wyraźny. Jeżeli uda się w porę je wychwycić, można uniknąć wypełnienia filtra nadmierną ilością sadzy, popiołu i oleju, a w rezultacie nieodwracalnego uszkodzenia. Objawy zapchanego filtra cząstek stałych są częściej widoczne, jeżeli prawidłowo działają inne elementy samochodu takie jak: silnik, turbosprężarka, wtryski, filtr EGR, odma, świece do zapchania DPF.  Bagatelizowanie problemu często skutkuje uszkodzeniem innych podzespołów auta lub samego filtra DPF.

W teorii DPF jest bezobsługowy. Znajdujący się w wydechu diesli, powinien sukcesywnie napełniać się sadzą. Następnie po zgromadzeniu większej ilości wypala osad podczas jazdy. Proces ten przebiega pod kontrolą elektroniki, która o rozpoczęciu wypalania DPF nawet nie informuje kierującego. Natomiast wskaźniki, które świadczą o stanie zapełnienia filtra, występują w nielicznych autach o użytkowym charakterze np. pickupach.

Zapchany DPF — objawy

Objawów zapchanego DPF jest kilka i najczęściej występują wtedy, gdy filtr należy już poddać regeneracji, a co gorsze wymienić go na nowy.

Pierwszym z nich jest świecąca kontrolka. Zazwyczaj oznacza to zapchanie filtra w znacznym stopniu. W tym przypadku jedynym wyjściem jest regeneracja lub – co gorsza – wymiana DPF na nowy. Zazwyczaj koszt profesjonalnego czyszczenia wynosi kilka proc. ceny nowego filtra cząstek stałych.

Warto także zwrócić uwagę na wypalanie, czyli próbę regeneracji, automatycznie określoną i sterowaną przez komputer/sterownik. Jest to tzw. regeneracja aktywna samochodu. Powoduje nagłe wzmożenie obrotów na biegu jałowym, załączenie ogrzewania szyb oraz wentylatora w celu zwiększenia obciążenia silnika. Dodatkowo może nastąpić chwilowe podwyższenie zużycia paliwa.

Trzeci objaw to spadek mocy samochodu. W przypadku zapchanego DPF/FAP/GPF oraz katalizatorów SCR zauważalne jest znaczne obniżenie mocy samochodu. Jeżeli poziom zapchania jest krytyczny, to może doprowadzić to do przejścia w stan awaryjny.

Niepokój powinny także wzbudzić zwiększenie zużycia paliwa i błędy podczas kontroli diagnostycznej.

DPF zapchany popiołem

Objawy zapchania filtra DPF popiołem, zazwyczaj zaczynają się przy przebiegu około 200 000 km. Duże znaczenie w tym przypadku ma również styl jazdy, a także marka samochodu. Z kolei stan przepełnienia DPF popiołem można ocenić tylko podczas kontroli diagnostycznej.

Specyficzna budowa popiołu nie pozwala na usunięcie podczas wypalania. W wysokich temperaturach, takich jak 1200°C topi się do postaci żużlu. Tymczasem w filtrze DPF podczas wypalania maksymalne temperatury wynoszą ok. 650°C. W związku z tym nie ma możliwości stopienia popiołu podczas wypalania. Istnieje tylko jeden sposób na usunięcie popiołu, trzeba zdemontować filtr cząstek stałych i poddać go regeneracji.

Zapchany DPF sadzą i olejem

Sadza powstaje podczas niecałego spalania paliwa. W wielu przypadkach wymaga to regeneracji filtra cząstek stałych. Tymczasem zanieczyszczenia olejem silnikowym powstają w wyniku nieszczelnego układu dolotowego i następuje np. awaria turbosprężarki. Olej dostaje się do wkładu filtra DPF (monolitu), gdzie ulega procesowi spiekania. W celu usunięcia takiej awarii należy urządzenie poddać czyszczeniu.

Zapchany filtr DPF, czy można jeździć takim samochodem?

Podróż samochodem z całkowicie zapchanym filtrem DPF jest bardzo szkodliwa dla innych ważnych podzespołów auta. Obciąża silnik, a także często powoduje próby wypalania filtra. Odbywa się to poprzez podawanie większej ilości paliwa, co doprowadza do nagromadzenia oleju napędowego i w konsekwencji nadmiernego rozcieńczenia. Wówczas będzie to skutkować pogorszonym smarowaniem, a w skrajnych przypadkach zatarciem silnika auta. W takim przypadku pojazd przechodzi na tryb awaryjny, który to nie jest naturalnym stanem pracy.

Jazda na zapchanym DPF – forum: dlaczego nie wolno jeździć z zapchanym filtrem cząstek stałych?

Wszyscy specjaliści samochodów oraz użytkownicy wskazują na to, iż jazda autem w takim stanie powoduje duży dyskomfort. Zwiększa niebezpieczeństwo awarii silnika i powiązanych z filtrem cząstek stałych podzespołów. Większość użytkowników na podstawie własnych doświadczeń stwierdza z całą stanowczością, żeby jak najszybciej reagować na pierwsze objawy zapchanego DPF. Wówczas pozbawiony sprawności filtr, nie zdąży wyrządzić szkód w innych podzespołach. Tym samym nie poniesie się kosztów napraw. Jedynym skutecznym rozwiązaniem, wg użytkowników forów internetowych, jest oddanie filtra do serwisu na specjalistyczne czyszczenie.  Okazuje się, iż po takim zabiegu wszelkie niepokojące objawy znikają, a komfort jazdy zostaje przywrócony.

Jak sprawdzić poziom zapchania DPF

Poziom zapchania DPF najlepiej sprawdzić w serwisie przy pomocy testera diagnostycznego. Jeśli w wyniku tego badania okaże się, że we wnętrzu są duże złogi osadów, to zostanie dobrana odpowiednia metoda regeneracji. Oprócz sprawdzania stanu filtra cząstek stałych w ASO (Autoryzowana Stacja Obsługi) warto również przyjrzeć się pojazdowi.

Wstępną diagnostykę można przeprowadzić także samemu. Jeżeli pojawi się na desce rozdzielczej samochodu kontrolka check engine, to należy zastanowić się, czy nie jest to związane z pchaniem filtra cząstek stałych. Zaleca się wówczas uważniej obserwować pojazd i doprowadzić do samoregeneracji DPF, aby pozbyć się sadzy. Natomiast resztę zanieczyszczeń możesz usunąć w ASO stosując mycie hydrodynamiczne. Jest to najlepsza metoda regeneracji i przywrócenia parametrów.

Zapchany DPF a turbina

Prawdą jest, iż zapchany, niesprawny filtr cząstek stałych DPF / FAP lub katalizator wpływają bardzo niekorzystnie na turbo. Jest to potoczna nazwa układu doładowania, który pracuje w silniku. Ma on na celu poprawę osiągów bez zmiany konstrukcji silnika, poprzez wtłoczenie większej ilości powietrza.

W przypadku, gdy turbo jest niesprawne może to prowadzić do zapchania filtra cząstek stałych DPF. Zatem niepoprawne działanie jednego elementu prowadzić będzie do problemów z innym. Zatkany filtr cząstek stałych powoduje znaczny wzrost obciążenia mechanicznego turbosprężarki.

W związku z tym silnik z uszkodzoną turbosprężarką wydziela więcej sadzy, a ta z kolei zatyka szczeliny w monolicie filtra cząstek stałych.

Zapchany DPF a turbina – co robi się w zakresie zmniejszenia awarii turbo i DPF

Aktualnie w świecie motoryzacji jest popularne dążenie do zmniejszenia rozmiarów, czyli tzw. downsizing oraz do ekologii. Coraz trudniej zatem spotkać jednostki bez turbodoładowania, czy skomplikowanych systemów filtrujących spaliny. Diesel bez podzespołów DPF/FAP/SRC, czy wysokoprężne silniki wolnossące przechodzą do lamusa. Tymczasem dodatkowe podzespoły mogą generować utrudnienia oraz niespodziewane koszty. Natomiast trwałość turbosprężarki wiąże się z filtrem cząstek stałych. Oznacza to, że niesprawność jednego z podzespołów w określonym czasie może spowodować usterkę drugiego. Z kolei prawidłowo działający DPF/FAP wyłapuje do 90% cząstek stałych, co przyczynia się do jego szybkiego zapełnienia. Aby unikać częstej wymiany, układ musi umożliwić regenerację urządzenia.

Musi nastąpić wzrost temperatury wewnątrz monolitu, żeby doszło do wypalenia sadzy, na przykład  przez dodatkowy wtrysk paliwa, bądź zaaplikowanie specjalnej substancji (tlenku ceru). Tlenek zwiększa stopień rozgrzania filtra konieczny do eliminacji nagaru. Okazuje się jednak, że nawet taki proces samooczyszczania nie jest skuteczny w stu procentach. Wewnątrz wkładu bowiem nadal zostaje popiół, który nie został spalony. DPF magazynując ten popiół w końcu się zapycha.

Może także zaistnieć sytuacja źle przeprowadzonej regeneracji aktywnej. Oznacza to, że przerwano ją, bądź z powodu różnych czynników się nie rozpoczęła. Wtedy ilość osadów dodatkowo rośnie i zmniejsza przepustowość filtra.

Regeneracja aktywna DPF

Tymczasem podczas regeneracji aktywnej do wnętrza filtra dostarcza się dawkę paliwa, której zadaniem jest pomoc w jego wygrzaniu. Jeśli proces zostanie przerwany, niespalone paliwo spłynie do oleju silnikowego, zwiększając jego objętość i zarazem zmniejszając gęstość. Z tego powodu w niektórych przypadkach i szczególnie w samochodach miejskich można zaobserwować wzrost poziomu oleju. Wtedy trzeba go jak najszybciej wymienić i udać się na diagnostykę w celu ustalenia przyczyny zaistniałej sytuacji.

Wzrost ciśnienia zwrotnego to zabójczy czynnik dla turbosprężarki. Dochodzi do niego, gdy DPF zostaje całkowicie zapchany i gazy spalinowe nie mogą się przedostać do wydechu. Efekty w są następujące: naruszenie uszczelniaczy turbiny przez gazy i zwęglenie jego pozostałości. Powoduje to pogorszenie smarowania i może doprowadzić do uszkodzenia mechanicznego wewnątrz turbiny, w tym łopatki, łożyska i wałka.

Zatem, aby uniknąć awarii, przede wszystkim należy zlikwidować pierwsze objawy niedrożności DPD/FAP. Dbać trzeba również o to, aby samoczynny proces regeneracji filtra cząstek stałych przebiegał prawidłowo i nie był przerwany. Nie należy także lekceważyć świecących kontrolek, komunikatów wyskakujących na komputerze pokładowym.

Zapchany DPF powoduje większe spalanie — prawda czy mit?

Jak piszą znawcy konstrukcji samochodów i użytkownicy nie sama obecność filtra cząstek stałych DPF zwiększa spalanie paliwa, co jego mocne zapchanie lub nawet destrukcja. Wówczas nie tylko filtr staje się niesprawny, ale również inne podzespoły, w tym silnik czy turbosprężarka. W związku z tym użytkownik, jeśli nie chce więcej tankować i płacić, musi zadbać o swój podzespół. Wypalać go i dokładnie czyścić z nagromadzonych osadów. Natomiast ignorując podstawowe zalecenia producenta, można ponieść bardzo duże koszty, które związane są, chociażby z awarią filtra cząstek stałych DPF.

Każdy pojazd zatem, który ma fabrycznie wmontowany filtr DPF lub FAP, trzeba odpowiednio eksploatować. Oznacza to usuwanie na bieżąco z niego osadów. Ponadto spaliny wytwarzane przez silnik powinny być emitowane do atmosfery w dozwolonej ilości.

Podsumowanie

Reasumując stwierdzamy,  że zapchany filtr DPF przyczynia się do wzrostu spalania. Nie jest to zatem mit, ale prawda. Ogólnie ujmując następuje to na dwa sposoby:

• przez wzrost przeciwciśnienia wydechu wynikającego z ograniczenia przepływu powietrza w filtrze;
• przez częste aktywne regeneracje wymagające dodatkowego paliwa do okresowego podgrzewania filtra.

Sposobem na niższe spalanie jest więc nie tylko czyszczenie filtrów DPF, ale też zwiększenie odstępu czasu między poszczególnymi regeneracjami. Dzięki takiej pielęgnacji można zwiększyć żywotność i zmniejszyć spalanie paliwa.  Filtry DPF zaleca się czyścić metodą hydrodynamiczną przy użyciu specjalistycznego sprzętu. Koszt zabiegu to ok. 800-1200 zł, tymczasem nowy produkt jest wart nawet kilkanaście tysięcy złotych. Po tym zabiegu zużycie paliwa spada nawet o 1-3 litry na 100 km, więc wydatek zwraca się bardzo szybko.

Poznaj firmę Orion

Orion działa na rynku od 2005 roku. Dzięki dynamicznemu rozwojowi jesteśmy obecnie jedną z przodujących firm w swojej dziedzinie w Polsce oraz Europie Wschodniej. Wyspecjalizowaliśmy się w dostawie katalizatorów, filtrów cząstek stałych, oraz innych elementów montażowych do tłumików i układów wydechowych. W swojej ofercie posiadamy wszystkie niezbędne części do prawidłowego montażu różnych marek samochodów. Dostarczamy produkty do największych dystrybutorów w Polsce i za granicą pod marką „Orion” oraz markami własnymi odbiorców.